Không gian học tập sáng tạo mở ra những cơ hội học tập hiệu quả, đặc biệt cho học sinh có khác biệt về thần kinh và nhu cầu riêng. Cúc Phương Educamp chia sẻ cách môi trường học tập này cùng phương pháp thực hành, lựa chọn công cụ và thiết kế không gian góp phần phát triển toàn diện từng cá nhân.
Không gian học tập sáng tạo: Nền tảng phát triển trong giáo dục đặc biệt
Không gian học tập sáng tạo hiện là một cách tiếp cận giáo dục tiến bộ, cung cấp các chương trình giảng dạy dựa trên dự án và các đơn vị kiến thức. Chúng hỗ trợ những người thích thiết kế, chế tạo, và lắp ráp. Một không gian sáng tạo có thể là xưởng ở trường trung học với nhiều công cụ công nghệ hay công cụ nhỏ, đơn giản ngay trong lớp học cơ bản. Giá trị của không gian sáng tạo không nằm ở công cụ mà ở quá trình học hỏi khi học sinh tham gia thực hiện, hình thành dự án.
Các nhà giáo dục thiết kế những không gian như vậy để tiếp cận nhiều đối tượng học sinh, đặc biệt học sinh ít tiếp xúc với các môn học STEM, học sinh có khác biệt hệ thần kinh, khác biệt học tập, hay những nhu cầu đặc biệt khác. Những môi trường học tập này mang lại nhiều ích lợi, cơ hội cho học sinh điển hình. Các lợi ích xuất hiện khi kiểu học tập của không gian sáng tạo kích thích học sinh tốt nhất, điều học sinh có khó khăn trong học tập thực sự cần.
Thăm dò và thực hiện: Phương pháp giáo dục trọng tâm
Học sinh có những khác biệt thần kinh hoặc nhu cầu đặc biệt mang đến những điều độc đáo cho lớp học. Chúng cũng đưa ra một loạt thách thức mà giáo viên cần chuẩn bị để hỗ trợ học sinh. Học sinh có khác biệt về thần kinh thường vất vả khi lập kế hoạch, tổ chức, thực hiện các nhiệm vụ phức tạp, hay điều tiết cảm xúc, liên kết việc học với các lựa chọn nghề nghiệp sau này.
Là nhà giáo dục, chúng ta tận dụng điểm mạnh, sở thích của học sinh để gia tăng sự tham gia và học tập của chúng – giống như chúng ta làm với mọi học sinh. Mọi chương trình giảng dạy xây dựng cho học sinh cần tính đến những thách thức này, kết hợp với các thiết kế có chủ đích để xử lý các vấn đề đó.
Giáo dục thực hành tạo sự cân bằng giữa hai yếu tố: thăm dò và thực hiện. Các dự án nhỏ cho phép học sinh tự điều chỉnh, thực hiện linh hoạt. Các dự án lớn hơn yêu cầu kế hoạch chi tiết và sự phối hợp. Các dự án nhỏ có khả năng phát triển tự nhiên thành dự án lớn hơn. Quá trình có chủ đích này củng cố và làm giàu các kỹ năng hành chức của người học. Giao tiếp và hợp tác là hai giá trị cốt lõi mà nhà giáo dục thực hành cần có. Không gian sáng tạo cho phép người học rèn luyện kỹ năng giao tiếp xã hội trong các nhóm, dù là nhóm đôi, nhóm có vai trò cụ thể hay nhóm do giáo viên chỉ định. Cả hai loại nhóm này đều xuất hiện trong môi trường học tập để tất cả học sinh thực hành kỹ năng xã hội đa dạng. Không gian sáng tạo mang đến cơ hội độc đáo để hình thành sự học tập có trình tự, cho phép giáo viên đưa các dự án, hoạt động có giá trị cao vào các mục tiêu học tập.
Giáo dục thực hành tạo ra môi trường để vận dụng thực tế các kỹ năng hợp tác, hòa nhập trên nhiều lĩnh vực, và cho phép làm lại – một cơ hội để gặp thất bại, thực hiện lại dự án rồi đạt thành công. Lợi ích của một môi trường học tập hợp tác đã được ghi nhận rộng rãi. Môi trường này đem lại nhiều thành quả hơn cho học sinh có khác biệt thần kinh và những thách thức học tập khác.
Chọn lựa công cụ tốt nhất: Đảm bảo an toàn và phát triển tư duy
Nhà giáo dục luôn phải cẩn trọng về an toàn khi làm việc với các dụng cụ, vật liệu. Không gian sáng tạo mang đến nhiều cơ hội, chúng cũng chứa đựng những thách thức về an toàn cho học sinh có nhu cầu đặc biệt. Các công cụ cá nhân của học sinh nên được đánh giá, từ các thiết bị cơ bản như súng bắn keo cho đến các thiết bị có khả năng gây nguy hiểm như cưa điện.
Tại STEAM works, một không gian sáng tạo tại Houston, Texas, thiết kế dành cho học sinh có khác biệt về thần kinh, việc sử dụng công cụ quy định theo mức độ thành thạo của học sinh. Một học sinh không thể leo thang để lấy các công cụ nguy hiểm hơn cho đến khi thành thạo cách dùng các công cụ đơn giản. Có nhiều công cụ mở ra nhiều con đường đạt thành công, tất cả tùy thuộc vào sự sẵn sàng phát triển của học sinh. Chẳng hạn, một máy cưa cầm tay, một cưa cuộn chạy bằng điện và một máy cắt bằng laze đều cắt các thiết kế thành ván ép mỏng. Sử dụng cưa xích phù hợp cho một học sinh nhỏ tuổi, trong khi một học sinh có vấn đề thể chất có khả năng dùng máy cắt laze.
Các công cụ thực hành, như cưa xích, thích hợp cho học sinh suy nghĩ cụ thể. Các công cụ điều khiển công nghệ, như máy cắt bằng laze hoặc máy in 3D, thúc đẩy tư duy trừu tượng. Việc lựa chọn công cụ và xem xét khả năng của không gian sáng tạo giúp hình thành các mục tiêu học tập phù hợp. Một không gian sáng tạo cung cấp dồi dào, liên tục các khả năng và dự án để thu hút nhiều đối tượng học sinh mà nó phục vụ.
Không gian học tập thân thiện: Thiết kế môi trường tối ưu cho học sinh
Kỹ thuật thiết kế phòng học áp dụng cho học sinh có nhu cầu đặc biệt và khác biệt thần kinh quyết định sự khác nhau giữa một không gian lớp học thân thiện và một không gian gây sợ hãi. Học sinh có sự khác biệt thần kinh không thích sự gây nhiễu về mặt thị giác. Hình ảnh dày đặc và bảng tin khả năng đánh lạc hướng, gây nhầm lẫn cho học sinh. Dán lên đó những poster có nội dung phù hợp gồm văn bản và hình ảnh. Các dấu hiệu thị giác – như nhãn dán cho đồ dùng trong lớp học, lưu trữ dữ liệu – giúp học sinh tập trung hơn. Khu nghỉ – một không gian yên tĩnh, thoải mái – cho học sinh một nơi để tĩnh tâm cho đến khi chúng sẵn sàng bước vào thế giới học tập bận rộn. Ô nhiễm tiếng ồn và mùi khó chịu biến một buổi chế tạo vật dụng sôi nổi thành một không gian không thoải mái. Cần cung cấp các phương tiện bảo vệ thính giác cho học sinh, còn khí độc từ sơn, dung môi, chất dẻo cần giảm thiểu.
Không gian sáng tạo cung cấp nhiều cơ hội học tập cho học sinh có hoặc không có nhu cầu đặc biệt. Việc cẩn trọng đưa ra các quyết định thiết kế và lựa chọn chương trình giảng dạy cho phép các nhà giáo dục tối đa hóa sự phát triển của học sinh có sự khác biệt trong học tập và tạo không gian sáng tạo, mang đến những khả năng không ngờ cho tất cả học sinh.
Các câu hỏi thường gặp về không gian học tập sáng tạo
- Không gian học tập sáng tạo khác gì lớp học truyền thống?
Không gian sáng tạo tập trung vào phương pháp học dựa trên dự án, thử nghiệm thực tế và sự hợp tác. Ngược lại, lớp học truyền thống thường ưu tiên giảng dạy lý thuyết và ghi nhớ. Không gian sáng tạo khuyến khích học sinh chủ động giải quyết vấn đề, điều này khác biệt với vai trò tiếp thu thụ động thường thấy. Môi trường trong không gian sáng tạo cũng linh hoạt hơn, cho phép di chuyển và tương tác đa dạng, không bị giới hạn bởi cấu trúc bàn ghế cố định. - Không gian sáng tạo có thật sự hiệu quả cho tất cả học sinh, kể cả học sinh có nhu cầu đặc biệt?
Có. Không gian sáng tạo hiệu quả cho tất cả học sinh, đặc biệt học sinh có nhu cầu đặc biệt. Những không gian này cho phép cá nhân hóa trải nghiệm học tập, giúp học sinh phát huy điểm mạnh riêng, theo đuổi sở thích và học hỏi theo tốc độ phù hợp. Môi trường hỗ trợ này giảm bớt áp lực và thúc đẩy sự tự tin. - Những yếu tố nào cấu thành một không gian sáng tạo hiệu quả?
Một không gian sáng tạo hiệu quả cần nhiều yếu tố: công cụ và vật liệu đa dạng, thiết kế không gian thân thiện, sự hướng dẫn từ giáo viên, và môi trường học tập khuyến khích hợp tác. Điều đó bao gồm cả việc giảm thiểu sự gây nhiễu thị giác, kiểm soát tiếng ồn, và tạo ra các khu vực yên tĩnh cho học sinh tĩnh tâm. - Học tập STEM trong không gian sáng tạo mang lại lợi ích gì so với cách học STEM thông thường?
Học STEM trong không gian sáng tạo vượt trội hơn so với cách học truyền thống bởi nó tập trung vào thực hành, ứng dụng kiến thức vào thực tế. Học sinh giải quyết các vấn đề có ý nghĩa, sử dụng các công cụ và kỹ thuật như các nhà khoa học, kỹ sư thực thụ. Sự hợp tác nhóm cũng là một phần không thể thiếu, giúp học sinh phát triển kỹ năng mềm.
Để lại một bình luận